Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που υπήρχε πάντα. Ωστόσο στην εποχή μας έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις, λόγω του διαδικτύου που αποτελεί ένα επιπλέον κανάλι που βοηθά την ανάπτυξή του. Ο σχολικός εκφοβισμός ξεκίνησε να μελετάται συστηματικά ως κοινωνικό φαινόμενο από τη δεκαετία του 1970. Τότε χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ο όρος bullying, το αγγλικό συνώνυμο του σχολικού εκφοβισμού. Ο σχολικός εκφοβισμός (bullying) αφορά τις συμπεριφορές παρενόχλησης και παρατεταμένης θυματοποίησης παιδιών και εφήβων από άτομα της ίδιας ηλικίας.
Στην ύστερη παιδική και εφηβική ηλικία, ο σχολικός εκφοβισμός εκδηλώνεται περισσότερο μέσω των μορφών της λεκτικής βίας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Στοιχεία ερευνών δείχνουν ότι τα αγόρια εμπλέκονται περισσότερο σε μορφές σωματικής βίας, ενώ τα κορίτσια εμπλέκονται περισσότερο σε μορφές ψυχολογικής βίας, όπως εκβιασμοί και απειλές. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όποια μορφή σχολικού εκφοβισμού και να δέχεται ένα παιδί πρόκειται για μία κατάσταση αρκετά σοβαρή που επιδέχεται πολύ λεπτούς χειρισμούς.
Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να προκαλέσει, όχι μόνο σωματικά τραύματα και επικίνδυνες σωματικές βλάβες, αλλά και χρόνια ψυχολογικά προβλήματα όπως η κατάθλιψη. Τα προβλήματα αυτά πηγάζουν από την αίσθηση χαμηλής αυτοεκτίμησης που δημιουργείται στο άτομο, σε κρίσιμα στάδια για τη ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη. Για τους παραπάνω λόγους αποτελεί καθήκον του κάθε γονέα να γνωρίζει αν το παιδί του αντιμετωπίζει μία τέτοια κατάσταση. Παρ’ όλα αυτά πολλές φορές οι ανήλικοι, ειδικά στο στάδιο της εφηβείας και της προεφηβείας, κλείνονται στον εαυτό τους και δεν επικοινωνούν τα προβλήματα και τα συναισθήματά τους στους γονείς τους. Υπάρχουν όμως, κάποια σημάδια στη συμπεριφορά τους τα οποία μπορεί να υποδεικνύουν ότι πέφτουν θύματα σχολικού εκφοβισμού.
Αλλαγή της στάσης του ως προς το σχολείο και τα μαθήματα
Αν το παιδί σας εκδηλώνει μία ξαφνική και αναίτια απροθυμία να πάει στο σχολείο του. Αυτό μπορεί να σημαίνει πως το σχολείο αντί για χώρο μάθησης και κοινωνικοποίησης για αυτό, αποτελεί ένα ιδιαίτερα στρεσογόνο περιβάλλον. Ο σχολικός εκφοβισμός έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να βρίσκουν συνεχώς δικαιολογίες για να αποφύγουν το σχολείο και να σκαρφίζονται ακόμα και σωματικές ασθένειες για αυτό τον σκοπό. Επίσης μία άλλη ένδειξη που θα έπρεπε να σας βάλει σε υποψίες είναι η απότομη πτώση των σχολικών επιδόσεων του παιδιού σας. Πολλές φορές ο συνεχής τρόμος που έχουν τα παιδιά στο σχολείο, καθιστά αδύνατο το να συγκεντρωθούν. Ακόμα, μπορεί να φοβούνται το χαρακτηρισμό τους ως φυτά από τον σχολικό τους περίγυρο.
Εκδήλωση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων
Η σωρεία των ψυχολογικών προβλημάτων που προκαλεί ο σχολικός εκφοβισμός επιφέρει και ψυχοσωματικά προβλήματα στο παιδί σας. Τα συγκεκριμένα δεν πρέπει να συγχέονται με τη προσποίηση σωματικών ασθενειών που αναφέρθηκε προηγουμένως. Το παιδί όντως βιώνει έντονα σωματικά άλγη στην κοιλιά ή στο κεφάλι προκαλούμενα από την άσχημη ψυχολογική του κατάσταση. Επίσης άλλες σωματικές διαταραχές που μπορεί να εκδηλωθούν λόγω του σχολικού εκφοβισμού είναι η απώλεια όρεξης και η νυχτερινή ενούρηση.
Εκδήλωση επιθετικότητας σε γονείς και αδέρφια
Δυστυχώς η βία αποτελεί μία τοξική συμπεριφορά η οποία ανακυκλώνεται. Είναι πολύ πιθανό το παιδί σας να έχει εξιδανικεύσει τους θύτες του ως πρότυπα ισχύος και δύναμης και να προσπαθεί να μιμηθεί τη συμπεριφορά τους στο οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο θεωρεί ασφαλές. Ακόμη, η έλλειψη επικοινωνίας με την οικογένεια για το πρόβλημά του, μπορεί να του δημιουργεί συναισθήματα απελπισίας και απομόνωσης.
Ανεξήγητα σημάδια στο σώμα και σκισμένα ρούχα
Ο σχολικός εκφοβισμός στην ακραία του μορφή καταλήγει στη σωματική βία. Αν το παιδί σας γυρνά συχνά με μελανιές ή σκισμένα ρούχα πρέπει να υποψιαστείτε ότι πέφτει θύμα σχολικού εκφοβισμού και συστηματικής σωματικής κακοποίησης. Πολλές φορές τα παιδιά δέχονται απειλές για να δίνουν το χαρτζιλίκι τους ή τα προσωπικά τους αντικείμενα. Η σωματική βία μπορεί να προκύψει ως συνέπεια της άρνησής τους ή ακόμα και χωρίς απολύτως κανένα λόγο. Τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών συνήθως ντρέπονται να μιλήσουν ή φοβούνται την επιδείνωση του προβλήματος, λόγω της γονικής παρέμβασης. Αν νιώθετε πως το παιδί σας έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού είναι απαραίτητο να ενεργήσετε άμεσα ώστε να το γλιτώσετε από αυτή τη ψυχοφθόρο κατάσταση.
Στο Γραφείο Ιδιωτικών Ερευνών Κοσσυβάκη στη Θεσσαλονίκη κατανοούμε πως ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ένα πολύ δύσκολα διαχειρίσιμο θέμα για ένα γονέα, ειδικά αν το παιδί του αρνείται να μιλήσει για αυτό. Χρησιμοποιώντας ιδιαίτερα λεπτούς χειρισμούς, και με τη βοήθεια κατάλληλα εκπαιδευμένων επαγγελματιών το γραφείο Κοσσυβάκη σας προσφέρει αποτελεσματικές υπηρεσίες εποπτείας ανηλίκων. Απώτερος μας σκοπός είναι να κρατήσουμε τα παιδιά σας ευτυχισμένα και ασφαλή, απαλλάσσοντας τα από τη σκοτεινή σκιά του σχολικού εκφοβισμού.
Για υποθέσεις σχολικού εκφοβισμού και την ανάγκη εποπτείας ανηλίκων επικοινωνήστε μαζί μας στο 2310517822